କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରରେ ମହାଭାରତ ଯୁଦ୍ଧ କେବେ ଘଟିଲା ସେ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଐତିହାସିକ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମତଭେଦ ଅଛି | ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରା, ମହାଭାରତ ଏବଂ ପୁରାଣ ସାହିତ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହା ପାଞ୍ଚ ହଜାର ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଘଟିଥିଲା। କୁରୁକ୍ଷେତ୍ରରେ କୌରଵ ଏବଂ ପାଣ୍ଡବଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୧୮ ଦିନ ଧରି ଏକ ଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ କେବଳ ୧୮ ଜଣ ମହାରଥୀ ବାକି ରହିଲେ | କେବଳ କୌରଵ ପରିବାର ଧ୍ୱଂସ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ପାଣ୍ଡବଙ୍କର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ପୁତ୍ର ନିହତ ହୋଇଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ଯୁଦ୍ଧ ସ୍ଥିର ହୋଇନଥିଲା, ସେଠାରେ ୭ ଜଣ ଜ୍ଞାନୀ ଥିଲେ ଯେଉଁମାନେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ଯୁଦ୍ଧ ହେବ ଏବଂ ଏହାର ପରିଣାମ କ’ଣ ହେବ |
୧ – ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ: ସମସ୍ତେ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣ ଯୁଦ୍ଧ ବିଷୟରେ ଅବଗତ ଥିଲେ ଏବଂ ଏହାର ପରିଣାମ କ’ଣ ହେବ ତାହା ମଧ୍ୟ ଜାଣିଥିଲେ।
୨- ପିତାମହଃ ଭୀଷ୍ମଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଐଶ୍ୱରୀୟ ଶକ୍ତି ଥିଲା ଏବଂ ସେ ମଧ୍ୟ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ଯୁଦ୍ଧ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। ସେମାନେ ଏହା ମଧ୍ୟ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ଯଦି ଯୁଦ୍ଧ ହୁଏ, ତେବେ ଏହାର ପରିଣାମ କ’ଣ ହେବ? କିନ୍ତୁ ସେ ଦୁଃଖିତ ଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କୁ କୌରବଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ପଡିବ,ଭୀଷ୍ମ ନିଜର ପୂର୍ବ ଜନ୍ମର ୮ଟି ବସୁଦେବଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଥିଲେ ।
୩ -ରୁଷି ବେଦବ୍ୟାସ ମଧ୍ୟ ଜଣେଐଶ୍ୱରୀୟ ଶକ୍ତି ହାସଲ କରିଥିବା ସାଧୁ ଥିଲେ ଏବଂ ସେ ମଧ୍ୟ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ଯୁଦ୍ଧ ସ୍ଥିର ହୋଇଛି, ତଥାପି ସେ ଏହି ଯୁଦ୍ଧକୁ ବନ୍ଦ କରିବାର ସମୟ ଅଛି ଅନ୍ୟଥା ତୁମର ବଂଶ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯିବ ବୋଲି ମତ ଦେଇଥିଲେ ।
୪ – ସହଦେବ : ପାଣ୍ଡବମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକମାତ୍ର ସାହଦେବ ଥିଲେ ତ୍ରିକାଳ ଦର୍ଶୀ | ସହଦେବ ତାଙ୍କ ପିତା ପାଣ୍ଡୁଙ୍କ ମସ୍ତିଷ୍କର ତିନୋଟି ଅଂଶ ଖାଇଥିଲେ। ସେଥିପାଇଁ ସେ ତ୍ରିକାଳ ଦର୍ଶୀ ହୋଇଗଲେ | ଭବିଷ୍ୟତର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘଟଣା ସାହଦେବ ପୂର୍ବରୁ ଜାଣିଥିଲେ | ସେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ମହାଭାରତ ଘଟିବାକୁ ଯାଉଛି ଏବଂ କିଏ କାହାକୁ ପରାସ୍ତ କରିବ ଏବଂ କିଏ ଜିତିବ | କିନ୍ତୁ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କୁ ଅଭିଶାପ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଯଦି ସେ ଏହି ବିଷୟରେ କୁହନ୍ତି ତେବେ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହେବ ।
୫ – ସଞ୍ଜୟ: ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ଯେ ଯୁଦ୍ଧର ଫଳାଫଳ କ’ଣ ହେବ ସଞ୍ଜୟଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଜ୍ଞାନ ଥିଲା। ମହର୍ଷି ବେଦବ୍ୟାସ ସଞ୍ଜୟଙ୍କୁ ଐଶ୍ୱରୀୟ ଦୃଷ୍ଟି ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସେ ରାଜପ୍ରାସାଦରେ ବସି ଯୁଦ୍ଧ ଦେଖି ପାରିବେ ଏବଂ ଏହାକୁ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରଙ୍କୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବେ। ବାସ୍ତବରେ, ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ମହର୍ଷି ବେଦବ୍ୟାସଙ୍କ ପଚାରିଥିଲେ ଯେ ଯଦି ଆପଣ ଯୁଦ୍ଧର ପରିଣାମ ଜଣାଇ ପାରିବେ ଖୁସି ହୁଅନ୍ତି, ତେବେ ଏହା ମୋ ଦୟା ହେବ। ତା’ପରେ ବେଦବ୍ୟାସ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଛାଇ ଦେଉ ନ ଥିବା ଗଛ କାଟିବା ଉପଯୁକ୍ତ | ଏହା ପରେ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ର ପଚାରିଛନ୍ତି କିଏ କାଟିବେ? ଏହା ଶୁଣିବେଦବ୍ୟାସ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସଞ୍ଜୟ ଆପଣଙ୍କୁ ଏହି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦେବେ। ଏହା କହିବା ପରେବେଦବ୍ୟାସ ଚାଲିଗଲେ | କୁହାଯାଏ ଯେ ସଞ୍ଜୟ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କର ଜଣେ ଭକ୍ତ ଥିଲେ ଏବଂ ସେ ମଧ୍ୟ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରର ଜଣେ ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ, ତେଣୁ ସେ ତାଙ୍କ ଭକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହିତ ସଂଘର୍ଷ କରିବାକୁ କେବେ ହେଲେ ଅନୁମତି ଦେଲେ ନାହିଁ ।
୬ – ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ଯ୍ୟ: କୌରଵ ଏବଂ ପାଣ୍ଡବଙ୍କ ଗୁରୁ ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଯେଉଁପକ୍ଷରେ ଥାଆନ୍ତି, ବିଜୟ ସେହି ପକ୍ଷର ହୋଇଥାଏ । ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଦିବ୍ୟ ଦର୍ଶନ ପାଇ ଥିଲେ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଦେବଗୁରୁ ବୃହସ୍ପତି ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ଯ୍ୟ ଭାବରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ |
୭ – କୃପାଚାର୍ଯ୍ୟ: ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ଯେ ଯୁଦ୍ଧର ଫଳାଫଳକୁ ମଧ୍ୟ କ୍ରିପାଚାର୍ଯ୍ୟ ଆଶା କରିଥିଲେ। ବୋଧହୁଏ ତାଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଐଶ୍ୱରୀୟ ଶକ୍ତି ଥିଲା | କାରଣ ସେହି ମାନେ କେବଳ କୃଷ୍ଣଙ୍କର ବିଶ୍ଵରୂପ ଦର୍ଶନ କରି ପାରିବେ ଯେଉଁମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଐଶ୍ୱରୀୟ ଶକ୍ତି ରହିଛି | କୃପାଚାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ବିଶ୍ୱ ରୂପ ଦେଖିଥିଲେ।