କେବେ ଆପଣ ବୁଲି ଯାଇଛନ୍ତି କି ହୁମା ମନ୍ଦିର ?ଓଡିଶାର ସମ୍ବଲପୁର ଠାରୁ ୨୩ କିଲୋମିଟର ଦକ୍ଷିଣରେ ମହାନଦୀ କୂଳରେ ରହିଛି ହୁମା ମନ୍ଦିର । ହୁମା ମନ୍ଦିରରେ ଭଗବାନ ବିମଳେଶ୍ୱରଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ । ହୁମା ମନ୍ଦିରର ବାମ ପାଶ୍ୱର୍ରେ ଭୈରବୀ ଦେବୀଙ୍କ ମନ୍ଦିର ରହିଛି । ମନ୍ଦିର କୂଳ ପାଖରେ ଥିବା ନଦୀରେ କୁଡୋ ମାଛକୁ ଆପଣ ଦେଖିବାକୁ ପାଇବେ । ମନ୍ଦିର ମହାନଦୀ କୂଳରେ ଥିବା ଏକ ପଥର ଅବସ୍ଥିତ ।
ଆପଣ ଜାଣିଛନ୍ତି କି ଏଠାରେ କିପରି ଭଗବାନଙ୍କ ଆବିର୍ଭାବ ହେଲା । ଚାଲନ୍ତୁ ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ କହିବୁ । ଜଣେ ଦୁଗ୍ଧ ଚାଷୀ ନିଜର ଗାଇକୁ ଚରାଇବା ସବୁ ଦିନ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଛାଡନ୍ତି । ଏହି ପରି ଭାବରେ ଦିନେ ସେ ଦେଖିଲେ କି ତାଙ୍କ ଗାଇର ସ୍ତନ କମି ଯାଇଛି । ତେଣୁ ସେ ଏହା ଜାଣିବା ପାଇଁ ନିଜେ ଗାଇର ପଛେ ପଛେ ଗଲେ ।
ଗାଇଟି ଗି ମହାନଦୀ ପାର ହୋଇ କୂଳରେ ଥିବା ଏକ ପଥରେ ପାଖରେ ପହଁଚିବା ପରେ ଗାଇର ସ୍ତନରୁ ଆପେ କ୍ଷୀର ବାହାରୁଛି । ଏହା ପରେ ସେହି ପଥରରେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ଆବିର୍ଭାବ ହେଲା । ଶିବଙ୍କ ଉପସନା ଜଣେ ଦୁଗ୍ଧ ଚାଷୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ପରେ ଏଠାରେ ମନ୍ଦିର ସ୍ଥାପନ ହୋଇଛି ।
ଏହି ମନ୍ଦିରକୁ ସମ୍ବଲପୁରର ପଂଚମ ରାଜା ବଳିୟାର ସିଂ ଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନବୀନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ପରେ ରାଜା ଅଜିତ ସିଂ ଙ୍କ ଶାସନ କାଳରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ମନ୍ଦିରଟି ବକ୍ର ହେବାର ଅନେକ କାରଣ ରହିଛି । ମହାନଦୀରେ ବନ୍ୟା ହେତୁ ବା ଭୂକମ୍ପ ହେତୁ ଅନେକ କଥା ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକମାନେ କୁହନ୍ତି । ହୁମା ମନ୍ଦିରର ଭରି ରହିଛି ଅନେକ ରହସ୍ୟ ।
